Strona główna
Dzisiaj jest 29-3-2024

PzKpfw 35(t) (Panzerkampfwagen

PzKpfw 35(t) (Panzerkampfwagen 35(tschechische))niemieckie oznaczenie czechosłowackiego czołgu lekkiego, używanego w okresie II wojny światowej. Został on skonstruowany w 1935 r. przez czechosłowackie zakłady Škoda w Pilźnie oraz Českomoravska Kolben Daňek (ČKD) w Pradze, jako czołg LT vz. 35(skrót od Lehky Tank vz. 35). Po rozbiorze Czechosłowacji w marcu 1939 r. i zajęciu Czech przez III Rzeszę, czołg ten wszedł na uzbrojenie Wehrmachtu oraz armii innych państw sojuszniczych. Niemcy chętnie go wykorzystywali w pierwszym okresie wojny, gdyż przewyższał ich własne konstrukcje (PzKpfw I i PzKpfw II) zarówno pod względem uzbrojenia jak i opancerzenia. Od 1941 r. były stopniowo wycofywane ze służby i zastępowane czołgami średnimi. Na bazie podwozi PzKpfw 35(t) budowano również ciągniki artyleryjskie, czołgi dowodzenia, a także działa samobieżne.

S-IIa; LT vz. 35; T-11; R-2; PzKpfw 35(t) [edytuj]

W 1934 r. czechosłowackie Ministerstwo Obrony złożyło zamówienie na dostawę lekkiego czołgu o masie do 15 t. Zamówienie realizowały równolegle zakłady Škoda w Pilźnie oraz Českomoravska Kolben Daňek (ČKD) w Pradze. Prototyp wozu uzbrojonego w działo kalibru 37 mm (oznaczony S-IIa) został zaprezentowany już na wiosnę roku 1935. W czerwcu, na poligonie w Milowicach pod Pragą, odbyły się testy, po których od października 1935 r. rozpoczęto seryjną produkcję 160 czołgów oznaczonych LT vz. 35 (nazywane także T-11). Pierwszych pięć egzemplarzy, wyprodukowanych do lipca 1936 r., wykazywało jednak sporo usterek, m.in. w układzie kierowniczym, mechanizmie obrotu wieży i rozruszniku. Także prędkość maksymalna okazała się o połowę niższa od zadeklarowanej. Konieczność usunięcia wszystkich błędów spowodowała znaczne opóźnienia w produkcji, która ruszyła dopiero w lutym 1937 r. Jednakże już w listopadzie Ministerstwo Obrony zamówiło kolejne 138 czołgów.

W owym czasie, konstrukcja czołgu LT vz. 35 była bardzo nowoczesna. Układ jezdny bazował na układzie opracowanym przez Vickersa, który zbudowany był z dwóch par wózków jezdnych, amortyzowanych resorami piórowymi, z których każdy składał się z czterech rolek połączonych parami. Do tego dochodziła para kół napędzających, napinających i kierujących, a także cztery pary rolek podtrzymujących gąsienice. Istotnym usprawnieniem było wprowadzenie prowadnic gąsienicy oraz odrzutników błota na kołach napędzających. Wóz był napędzany sześciocylindrowym silnikiem Škoda T-11 o mocy 120 KM i pojemności 8 dm³. Zapewniał on czołgowi o masie 10,5 t rozwinięcie maksymalnej prędkości 35 km/h. Nowatorskim rozwiązaniem było zastosowanie pneumatycznego napędu sprzęgła, hamulców i układu kierowniczego. Pozwalało to na zmniejszenie ciężaru czołgu, pozostawienie większej przestrzeni dla załogi, oraz w znaczący sposób poprawiało komfort pracy kierowcy. Rozwiązanie to jednak zupełnie zawodziło w warunkach frontu wschodniego, gdzie ostra zima często prowadziła do awarii układu pneumatycznego.

Czołg był uzbrojony w działo Škoda A3 vz. 34 kalibru 37 mm (niemieckie oznaczenie – 3,7 cm KwK 34(t) L/40) oraz dwa karabiny maszynowe Zbrojovka – Brno ZB vz. 35 lub ZB vz. 37 kalibru 7,92 mm (niemieckie oznaczenie – MG35(t) i MG37(t)). Jeden z nich umieszczony był w kadłubie, obok wizjera kierowcy, natomiast drugi w wieży, obok działa. Opancerzenie wozu stanowiły nitowane płyty pancerne o grubości 16 mm (z boku i z tyłu) oraz 25 mm (od czoła). Zapas paliwa umożliwiał zasięg 190 km na drodze oraz 120 km w terenie. Załogę stanowiło czterech ludzi: dowódca – celowniczy, ładowniczy, strzelec – radiotelegrafista i kierowca – mechanik.

W latach 1936 – 1939 czołgi LT vz. 35 eksportowano także do Rumunii, gdzie nosiły one oznaczenie R-2. Ogółem Czechosłowacja dostarczyła armii rumuńskiej 126 wozów. W marcu 1939 r., po zajęciu Czech przez Niemcy i utworzeniu państwa słowackiego, przejęto 298 czołgów LT vz. 35, z czego 52 trafiły na uzbrojenie słowackiej 3 Dywizji Szybkiej (27 szt. LT vz.34 i 52 szt. LT vz.35)[1]. Reszta, w liczbie 219 sztuk, zasiliła Wehrmacht, gdzie służyła pod oznaczeniem PzKpfw 35(t). Ogółem w niepodległej Czechosłowacji wyprodukowano 424 wozy (340 w zakładach Škoda i 84 w ČKD). W utworzonym przez Niemców Protektoracie Czech i Moraw nie kontynuowano już produkcji tego modelu, tylko skupiono się na rozwoju nowszej konstrukcji PzKpfw 38(t) (czechosłowackie oznaczenie – LT vz. 38).

 Lehky Tank vz. 35
PzKpfw 35(t) (Panzerkampfwagen 35(tschechische))

Powered by dzs.pl & Hosting & Serwery